Insufiçienca kardiake është një ndërlikim i shpeshtë i shumë sëmundjeve të zemrës. Bëhet fjalë për një çrregullim të funksionit të muskulit të zemrës (miokardit), që shkakton një paaftësi të zemrës për të përmbushur funksionin pompë të saj. Indet periferike nuk marrin më sasinë e mjaftueshme të gjakut dhe oksigjenit. Furnizimi me gjak i organeve mund të ulet ndjeshëm, me rrezikun e dekompensimit qarkullues.

Nëse  dobësimi i miokardit është e tillë që sasia e gjakut që hedh zemra nuk është më e mjaftueshme, shfaqen shenjat e bllokimit të qarkullimit të gjakut.

Njihen tre forma të insufiçiencës kardiake:

1. Insufiçienca kardiake e majtë: ana e majtë e zemrës nuk funksionon mjaftueshëm, gjaku grumbullohet në mushkëri, duke çuar në edemën pulmonare. Përveç kësaj, insufiçienca kardiake mund të shoqërohet nga një furnizim I pamjaftueshëm me gjak I organeve, veçanërisht I trurit, me pasoja: lodhjen, marrjen e mendve dhe pështjellimin.
2. Insufiçienca kardiake e djathtë: ana e djathtë e zemrës nuk funksionon mjaftueshëm, gjaku grumbullohet në inde, që çon në formimin e edemave në indet periferike (fillimisht në këmbët, më pas në zgavrën e barkut dhe në zona të tjera.
3. Insufiçienca kardiake e plotë: karakterizohet nga çrregullimi i funksionit të të gjithë muskulit të zemrës.

Shpeshtësia e insufiçiencës kardiake po rritet atë viteve të fundit, për shkak të mënyrës jo të shëndetshme të jetesës.

Shkaqet kryesore të insufiçiencës kardiake janë arterioskleroza (kalcifikimi i arterieve), hipertensioni arterial ose sëmundja e arterieve koronare (e shkaktuar nga arterioskleroza).

Gjithashtu, insufiçienca kardiake mund të shkaktohet edhe nga sëmundje të tjera të muskulit ose valvulave të zemrës, si:

• Inflamacioni i miokardit, miokarditi
• Sëmundjet e valvulave, endokarditi
• Çrregullimet e ritmit të zemrës
• Sëmundjet e mushkërive
• Grumbullimi i likidit në perikard (perikarditi) ose ngushtimi i perikardit
• Funksioni i tepruar i gjendrës tiroide, hipertireoza
• Sëmundjet e lindura ose të fituara të zemrës
• Trashëgimia familjare

Faktorë të tjerë të rrezikut për insufiçiencën kardiake:

• Konsumi i vazhdueshëm dhe i sasive të mëdha të alkoolit, mbipesha trupore, duhanpirja, mungesa e aktivitetit fizik  
• Diabeti i sheqerit
• Këta faktorë mund të jenë përgjegjës edhe për sëmundje të tjera, të cilat nga ana e tyre mund të shkaktojnë insufiçiencën kardiake.
  

Sipas klasifikimit të Shoqatës së Zemrës së Nju Jorkut (NYHA), insufiçienca kardiake është grupuar në katër stade, në varësi të shkallës së simptomave të pranishme tek pacienti.

Ato janë:

• Stadi I: pa simptoma klinike, me rezistencë normale ndaj sforcimit
• Stadi II:simptoma të pranishme vetëm gjatë sforcimeve të mëdha fizike
• Stadi III: simptoma të pranishme edhe gjatë sforcimeve të lehta fizike
• Stadi IV: simptoma të pranishme edhe në gjendjen e qetësisë (në pushim)

Simptomat varen nga tipi i insufiçiencës kardiake.

Insufiçienca kardiake e majtë:

• Në fillim, vështirësi në frymëmarrje gjatë sforcimit, lodhje
• Më vonë: vështirësi në frymëmarrje dhe kollë e thatë dhe e vazhdueshme
• Përshpejtim i ritmit të frymëshkëmbimit
• Axhitim
• Në rastet e rënda, gjatë vështirësisë në frymëmarrje mund të shfaqet  shkumë në gojë (likid që vjen nga mushkëritë). Kjo situatë përbën një urgjencë mjekësore. 

 Insufiçienca e majtë është shpesh pasojë e një infarkti të miokardit, një aritmie ose një tensioni arterial jashtëzakonisht të lartë.

Insufiçienca kardiake e djathtë:

Manifestohet kryesisht me grumbullimin e likidit në inde (edemë), veçanërisht në nivelin e këmbëve, që përmirësohet gjatë natës. Një tjetër karakteristikë është thatësia e lëkurës që mbulon edemën. Ndonjëherë ajo është e shoqëruar nga ekzema, që mund të përparojnë në plagë të vërteta. Këto plagë inflamohen shpesh.

Sasia e madhe e lëngjeve të mbajtura në organizëm shkakton urinime të shpeshta gjatë natës (nikturi).

Më vonë, likidi grumbullohet në organet e thella, veçanërisht në mëlçi, organet e barkut, dhe zgavrën e barkut (ascit). Kjo mund të reflektohet me ndjesinë e rëndesës dhe mungesën e oreksit. 

Simptomat karakteristike të dy tipeve të insufiçiencës kardiake mund të shfaqen në mënyrë të izoluar.

Gjithsesi, ato shfaqen shpesh të kombinuara, duke dhënë tablonë klinike tipike të insufiçiencës kardiake të plotë.
Insufiçienca kardiake e djathtë është shpesh pasojë e sëmundjeve të mushkërive (dytësore).

Meqenëse shkaqet e insufiçiencës kardiake janë të shumta, për diagnostikimin e saj dhe përcaktimin e shkakut është e nevojshme që mjeku specialist kardiolog të informohet në mënyrë të detajuar rreth simptomave të pacientit, si dhe të kryhen egzaminime të shumta:

• Njohja e mjekut me historinë e sëmundjes
• Egzaminimi fizik i pacientit
• Radiografia e kraharorit
• Elektrokardiograma (EKG)
• Ekokardiografia (ultratingujt)
• Kateterizimi i zemrës
• Analizat e gjakut (parametrat inflamatorë, vlerat hormonale dhe metabolike).
  

Trajtimi i insufiçiencës kardiake është i ndryshëm, në varësi të karakterit kronik ose akut të sëmundjes.

Në formën akute të saj, pacienti duhet të shtrohet menjëherë në spital, me pushim absolut fizik (në pozicion shtrirë). Në rastin e edemave (grumbullimit të likideve në inde), duhet të kufizohet konsumi i lëngjeve dhe i kripës (regjim i varfër në kripë). Gjithashtu, duhet të ndërpritet menjëherë konsumi i duhanit dhe alkoolit. 

Trajtimi medikamentoz

Në rasti  e insufiçiencës kardiake kronike, rekomandohet trajtimi me medikamente, si: frenuesit e enzimës konvertuese të angiotenzinës, beta-bllokuesit dhe diuretikët (shkarkuesit), medikamentet digitalike (rritin forcën tkurrëse dhe debitin kardiak) dhe antikoagulantët (holluesit e gjakut). 

Trajtimi kirurgjikal

Në rastet kur insufiçienca kardiake është pasojë e një aritmie, ndonjëherë është e nevojshme vendosja e një stimuluesi kardiak për ruajtjen e funksionit të zemrës (peismeiker).

Nëse nuk trajtohet, insufiçienca kardiake (akute ose kronike) mund të shkaktojë dekompensim të rëndë të qarkullimit, deri edhe vdekje të pacientit.
 
Në përgjithësi, përparimi i sëmundjes mund të ngadalësohet, por ajo nuk mund të shërohet. Shërimi është i mundur vetëm nëse shkaqet e sëmundjes trajtohen në mënyrë korrekte (si psh. në rastin e inflamacionit të miokardit). Aritmitë janë tepër të rrezikshme, pasi mund të shkaktojnë vdekje të pacientit prej ndalimit të zemrës.

Nëse vuani nga insufiçienca kardiake, duhet të ndryshoni mënyrën tuaj të jetesës, që ju lejon ngadalësimin e përparimit të sëmundjes dhe lehtësimin e simptomave. Kjo konsiston në:

• Regjimin ushqimor të varfër në kripë dhe në yndyrna
• Aktivitetin fizik të rregullt (sporte të lehta si ecja, noti ose biçikleta), gjithmonë në përputhje me këshillat e mjekut specialist.
• Reduktimi i mbipeshës trupore, nëpërmjet një regjimi ushqimor të shëndetshëm, të varfër në kripë dhe yndyrna dhe të pasur me perime.
• Kontrolli i përditshëm i peshës: nëse konstatoni shtim në peshë, duhet të njoftoni mjekun tuaj (rreziku i edemave!)
• Ndërprerje e menjëhershme e duhanit dhe alkoolit

Përdorimi medikamenteve që kanë rezultuar të efektshëm ndikon në kontrollin e simptomave.