logo
Përgatitur dhe përshtatur nga sprechzimmer.ch.
Kontribuesit (Dr. med. Fritz GrossenbacherDoris ZumbühlDr. Yllka Themeli)
Tumoret e trurit: qofshin beninje apo malinje, mund të jenë të rrezikshme.
Tumoret e trurit: qofshin beninje apo malinje, mund të jenë të rrezikshme.

Tumor i trurit konsiderohet çdo enjtje që zhvillohet brenda kafkës. Në parim, qelizat e të gjitha indeve brenda kafkës mund të shumëfishohen. Në këtë temë do të trajtohen vetëm format e tumoreve më të përhapura. Në përgjithësi, duhet patur kujdes në dallimin e formave beninje të tumoreve të trurit nga ato malinje (kanceret) të tij.

Në nivelin e trurit, natyra beninje e masës tumorale nuk e përjashton asnjëherë rrezikun. Në fakt, tumori i trurit është gjithmonë i rrezikshëm, pavarësisht natyrës beninje apo malinje, sepse ai shtyn strukturat e tjera përreth tij, dhe rrit në këtë mënyrë presionin mbi qendrat jetike të trurit, pasi kockat përreth tyre nuk mund ta përballojnë vëllimin e rritur në brendësi nga masa tumorale.

Tumori i trurit mund të shfaqet në çdo moshë.

 

Në pjesën më të madhe të rasteve, shkaku i tumorit të trurit nuk është i njohur. Faktorët e trashëgueshëm dhe ndikimet e jashtme janë në diskutim. Deri në ditët e sotme, nuk është vërtetuar ndikimi i fushave elektromagnetike të telefonave celularë ose linjave të tensionit të lartë mbi zhvillimin e këtyre tumoreve. Gjithsesi, origjina e metastazave të trurit është e njohur: bëhet fjalë për përhapjen e qelizave kanceroze që vijnë nga një tumor malinj (kancer i një organi tjetër), të cilat janë përhapur në organizëm nëpërmjet qarkullimit të gjakut.

Tumoret më të shpeshta të trurit janë:

  • Gliomat: e marrin origjinën nga qelizat që përbëjnë këllëfin e nervave të trurit. Kjo formë përfshin: glioblastomat, astrocitomat, ependimomat, meduloblastomat dhe oligodendrogliomat.
  • Meningiomat: burojnë nga qelizat e cipës së fortë të trurit (dura mater).
  • Tumoret e hipofizës: e marrin origjinën nga qelizat e ndryshme që përbëjnë gjendrën hipofizare.
  • Neurinomat: rrjedhin nga qelizat që përbëjnë këllëfin e nervave të trurit, deri në përfundimin e tyre.
  • Metastazat: bëhet fjalë për përhapjen e një kanceri të një pjese të organizmit drejt një pjese tjetër të tij.

 

Pjesa më e madhe e simptomave nuk sugjerojnë për një tumor të trurit. Ato varen nga vendndodhja, madhësia dhe shpejtësia e rritjes së tumorit.

Simptomat më të shpeshta të tumorit të trurit janë:

Ja disa karakteristika të tipeve të ndryshme të tumoreve të trurit:

  • Glioblastoma: përfaqëson një tumor tepër malinj, që përhapet shpejt në indet përreth. Ai është tumori i trurit më i përhapur dhe prek kryesisht personat nga 40-60 vjeç. Paralizat dhe çrregullimet e të folurit shfaqen disa javë ose muaj pas fillimit të sëmundjes. Pas momentit të diagnostikimit të tij, mbijetesa e pacientit nuk i kalon disa muaj.
  • Ependimoma dhe meduloblastoma: janë tumore të trurit tipike për fëmijët dhe adoleshentët. Ependimoma shkakton shpesh shenja të presionit të lartë brenda trurit (të përziera, të vjella dhe ngadalësim të ritmit të zemrës). Pacienti mund të jetojë për shumë vite pas vendosjes së diagnozës së këtyre tumoreve.
  • Meningioma: bëhet fjalë për një tumor beninj, që nëse rritet shpejt, përhapet në strukturat përreth. Nëse kjo formë nuk rritet ose rritet ngadalë, mund të mos shkaktojë shqetësime, pra të jetë asimptomatik.
  • Tumoret e hipofizës: hipofiza është një gjendër e trurit që prodhon disa hormone. Për pasojë, edhe simptomat tipike të tumoreve të kësaj zone të trurit janë kryesisht çrregullime hormonale, si çrregullimet e rritjes në gjatësi të trupit, lodhje trupore, lëkurë e thatë, çrregullime të ereksionit tek meshkujt, çrregullime të shikimit. Këto tumore shfaqen kryesisht në peronat me moshë nga 30-50 vjeç.
  • Neurinoma: ky tumor zhvillohet përgjithësisht në qelizat e këllëfit të nervit të tetë të kafkës (neurinoma akustike-e dëgjimit). Për këtë arsye, simptomat tipike të saj janë ulja progresive e shkallës së dëgjimit, zhurmë në vesh, çrregullime të ekuilibrit dhe paraliza në nivelin e fytyrës.

 

Tumori i trurit: ekzaminimi i trurit me rezonancën magnetike.
Tumori i trurit: ekzaminimi i trurit me rezonancën magnetike.

Diagnoza e tumoreve të trurit bazohet në:

  • Simptomat e pacientit dhe historinë e fillimit të tyre
  • Egzaminimin neurologjik të imtësishëm
  • Analizat e gjakut, për përjashtimin e sëmundjeve të tjera.
  • Skanerin ose rezonancën magnetike të kokës (kafkës dhe trurit)
  • Në rastet e nevojshme, në matjen e aktivitetit elektrik të trurit, nëpërmjet kryerjes së EEG-s (elektro-encefalogramës).
  • Në rastet e nevojshme, në analizën e lëngut truno-shpinor, të marrë nëpërmjet punksionit lumbar (tërheqjes së tij me shiringë në kanalin e shtyllës kurrizore).

 

Tumori i trurit: heqja me rrugë kirurgjikale.  
Tumori i trurit: heqja me rrugë kirurgjikale.  

Trajtimi i tumoreve të trurit varet nga tipi i tumorit, madhësia dhe vendndodhja e tij. Tumoret beninje (meningiomat dhe neurinomat) mund të hiqen me rrugë kirurgjikale dhe kanë përgjithësisht ecuri të mirë. Tumoret malinje, veçanërisht ato të vendosuara pranë qendrave jetike të trurit, kanë një prognozë jo të favorshme.

Në parim, janë të mundshme tri mënyra trajtimi:

Ndërhyrja kirurgjikale

Vështirësia e ndërhyrjeve në nivelin e trurit qëndron tek dallimi i indit tumoral nga ai i shëndetshëm gjatë operacionit. Teknikat operatore moderne lejojnë gjithsesi një dëmtim minimal të indit të shëndetshëm përreth tumorit.

Radioterapia (rrezatimi)

Përgjithësisht, tumoret e trurit përgjigjen mirë ndaj rrezatimit. Kjo mënyrë trajtimi konsiston në rrezatimin e tumorit përmes lëkurës, ose edhe nëpërmjet futjes së një burimi të vogël rrezesh me rrugë kirurgjikale, për të shkatërruar tumorin në brendësi.

Kimioterapia (trajtimi medikamentoz)

Egzistojnë skema të ndryshme të kimioterapisë, kryesisht me marrjen e medikamenteve me rrugë venoze ose me tableta nga goja. Kimioterapia shoqërohet shpesh me efekte të padëshiruara të shumta.

Për uljen e presionit në brendësi të kafkës ndihmojnë medikamentet me bazë kortizoni.

 

Disa tumore të trurit nuk ndikojnë ose ndikojnë shumë pak në cilësinë e jetës dhe jetëgjatësinë e pacientëve, ndërkohë që tumore të tjera mund të shkaktojnë vdekjen e pacientit brenda disa mujash ose vitesh.

Ndërlikimet shfaqen gjithmonë kur tumori zmadhohet me shpejtësi ose kur ai përhapet në indet përreth. Sa më shpejt që të zmadhohet tumori, aq më shumë do të rritet presioni brenda kafkës. Ky presion i lartë shtyp qendrat jetike të trurit dhe rrugët nervore të tij, duke çuar në vdekje të pacientit, në rast se nuk trajtohet.

Shpesh, pacientët me tumore të trurit paraqesin çrregullime psiqike, ndonjëherë të theksuara.

 

Dr. med. Fritz Grossenbacher

Fritz Grossenbacher ka studiuar Mjekësi në Bern. Ai zotëron një master në Edukim Mjekësor (Medical Education) nga universitet e Bernës dhe Çikagos dhe një Çertifikatë në "Teaching Evidence based Medicine" nga Qendra e Mbretërisë së Bashkuar Cochrane në Oksford.

Doris Zumbühl

Doris Zumbühl është një asistente klinike e diplomuar në Mjekësi. Ajo ka kryer disa kurse trajnimi te avancuara në gazetari, IT dhe përpunim grafik.

Dr. Yllka Themeli

Yllka Themeli ka studiuar Mjekësi të përgjithshme në Tiranë. Është specializuar në Endokrinologji, fushë në të cilën ka kryer edhe studimet pasuniversitare, si Masterin dhe Doktoraturën. Prej 18 vitesh specialiste Endokrinologe dhe njëkohësisht Pedagoge në Universitetin e Mjekësisë së Tiranës.

Përdoruesit kanë vizituar po ashtu...