Sëmundja e Parkinsonit është një sëmundje degjenerative e sistemit nervor. Gjatë kësaj sëmundjeje, qelizat nervore të disa zonave të trurit nekrotizohen dhe vdesin. Ky proçes shkakton çrregullime të koordinimit të lëvizjeve, me shfaqjen e simptomave tipike të sëmundjes, që janë: ngadalësimi i lëvizjeve, ngurtësim muskular dhe dridhje të trupit.

Sëmundja e Parkinsonit përfaqëson një nga sëmundjet më të shpeshta neurologjike. Ajo prek kryesisht personat mbi 60 vjeç, por mund të haset gjithashtu edhe në grupmosha më të reja. Pas fillimit të përdorimit të medikamenteve efikase për trajtimin e kësaj sëmundjeje, jetëgjatësia e këtyre pacientëve është përmirësuar shumë, madje ajo është e njëjtë me personat e shëndetshëm.

Sëmundja e Parkinsonit është përshkruar për herë të parë në vitin 1817, nga mjeku anglez Xheims Parkinson, prej të cilit mori edhe emrin.

Për arsye pothuajse gjithnjë të panjohura, në një zonë të kufizuar të trurit, pikërisht në brendësi të substancës së zezë (quhet e tillë sepse qelizat e kësaj zone të trurit përmbajnë një pigment të zi), shfaqet defiçit i dopaminës. Në raste më të rralla, sëmundja mund të shpërthehet nga sëmundje të tjera shoqëruese. Dopamina është një neurotransmetues, pra lëndë që ndërmjetëson transmetimin e impulsit në qelizat nervore. E shprehur më konkretisht, ajo transmeton komandat e sistemit nervor në muskuj dhe kontrollon zbatimin e mëtejshëm të lëvizjeve.

Faktorët e rrezikut që mund të provokojnë sëmundjen e Parkinsonit

Sëmundja e Parkinsonit nuk është e trashëgueshme. Në shfaqjen e saj duket se janë të përfshirë faktorë të ndryshëm, si:

• Traumat e përsëritura në zonën e kokës dhe të trurit (një shembull i njohur është ai i boksierit Muhamed Ali)
• Aksidentet cerebrale (trombozat cerebrale dhe hemorragjitë në tru e rritin shkallën e rrezikut për Parkinson)
• Helmimet, psh. nga monoksidi i karbonit ose Mangani
• Disa droga mund të provokojnë simptoma të ngjashme me ato të Parkinsonit
• Tumoret, inflamacionet (psh. meningiti)
• Disa medikamente të sistemit nervor qëndror, si neuroleptikët.

Simptomat kryesore të sëmundjes Parkinson shfaqen gjatë ekzekutimit dhe kontrollit të lëvizjeve:

• Dridhje të rëndësishme në gjendjen e qetësisë, ndryshe nga dridhjet joparkinsoniane, që shfaqen kryesisht gjatë lëvizjeve.
• Ngadalësimi i të gjitha lëvizjeve (bradikinezia), reflektimi tipik i së cilës është palëvizshmëria e krahëve gjatë ecjes
• Rigiditet (ngurtësim) i muskujve

Në një stad më të avancuar shfaqen edhe çrregullimet e ekuilibrit, që provokojnë rrëzimet e këtyre pacientëve. 

Simptoma të tjera:

• Depresioni: personat e prekur nga Parkinsoni janë shpesh të trishtuar, të mbyllur në vetvete dhe të pashpresë. Studime të kohëve të fundit kanë treguar se depresioni mund të jetë, gjithashtu, paraprirës i një Parkinsoni.
• Çrregullime të lidhura me mekanizmat rregullues të sistemit kardio-vaskular (të zemrës dhe enëve të gjakut), me marrje mendsh dhe luhatje të tensionit arterial.
• Çrregullime të lidhura me proçesin e tretjes, si kapsllëku, urinimi i detyrueshëm dhe mosmbajtja e urinës.
• Episode djersitjeje
• Impotencë seksuale
• Çrregullime të gjumit

Qëllimi i trajtimit është t’i lejojë pacientit me Parkinson të ruajë pavarësinë e tij në jetën profesionale dhe familjare, të ruajë cilësinë e jetës së tij, dhe të trajtojë sëmundjet dhe ndërlikimet shoqëruese.

Masat e përgjithshme

Medikamentet

Operacionet