Gurët vezikalë janë gurë urinarë të lokalizuar në fshikëzën e urinës.

Gurët urinarë mund të formohen në veshka, ureter ose në fshikëzën urinare.

Gurët e fshikëzës urinare mund të shkaktojnë dhimbje gjatë urinimit ose mund të zbulohen rastësisht gjatë një egzaminimi ekografik të aparatit urinar.

Gurët e fshikëzës urinare grupohen në gurë parësorë dhe dytësorë. Gurët parësorë rezultojnë nga një sëmundje e rrugëve të eleminimit të urinës (fshikëza e urinës, prostata, uretra) si hipertrofia e prostatës ose ngushtimi i uretrës. 

Gurët parësorë të fshikëzës së urinës

Formohen në rastet e pengesave në rrjedhjen e urinës në nivelin e fshikëzës së urinës, psh. për shkak të:

• Hipertrofisë beninje të prostatës
• Ngushtimit të uretrës
• Crregullimet e zbrazjes së fshikëzës së urinës, psh pas një traume të palcës së kurrizit.

Në këto raste, janë tepër të shpeshta infeksionet shoqëruese, të cilat favorizojnë formimin e gurëve urinarë.

Gurët dytësorë të fshikëzës së urinës

Formohen në pjesën e sipërme të aparatit urinar (veshka, ureterë). Ata zbresin në fshikëz spontanisht, ose për shkak të disa lëvizjeve, duke u vendosur aty.

Faktorët e mëposhtëm të rrezikut mund të favorizojnë formimin e gurëve në fshikëzën urinare:

• Formimi i gurëve ose kristaleve për shkak të një kateteri urinar
• Trupat e huaj në fshikëzën e urinës; gjatë disa praktikave seksuale, gurët e fshikëzës urinare mund të formohen përreth trupave të huaj të futur në organizëm.
• Nefritet
• Guta
• Diabeti i sheqerit
• Konsumi i ushqimeve që përmbajnë sasi të mëdha të acidit oksalik ose purinave (produkt i zbërthimit të të cilave është acidi urik); këta përbërës janë edhe në origjinën e gurëve të tëmthit. 
• Konsumi i sasive të pamjaftueshme të lëngjeve
• Mungesa e aktivitetit fizik
  

Gurët e fshikëzës urinare mund të shkaktojnë këto simptoma: 

• Ndërprerje të currilit të urinës gjatë urinimit
• Nevojë të detyrueshme për të urinuar, me eleminimin e  sasive të pakta të urinës 
• Ndjesinë e pranisë së një trupi të huaj
• Dhimbje në fund të urinimit; tek meshkujt dhimbja mund të përhapet deri në majën e penisit.
• Prani të gjakut në urinë, ndonjëherë i dukshëm edhe me sy të lirë
  

Diagnostikimi i gurëve të fshikëzës urinare bazohet në:

• Historinë e sëmundjes, veçanërisht nëse pacienti referon për gurë të mëparshëm në rrugët urinare
• Simptomat e pacientit
• Ekzaminimin radiografik të aparatit urinar
• Ekzaminimin ekografik të aparatit urinar
• Pielografinë intravenoze
• Analizat e gjakut
• Analizat e urinës
  

Në rastet e gurëve të mëparshëm të nxjerrë nga rrugët urinare, është jashtëzakonisht e rëndësishme analiza e gurit, për të përcaktuar përbërjen e tij, në mënyrë që të parandalohet përsëritja e tij.

Gurët e vegjël të fshikëzës urinare mund të hiqen gjatë cistoskopisë. Gurët më të mëdhenj duhet të hiqen nën efektin e anestezisë. Ndonjëherë, është e nevojshme të reduktohet madhësia e tyre me anën e sondave me ultratinguj, dhe më pas të kryhet heqja e gurëve.

Mënyra të tjera kirurgjikale

• Trajtimi me valë goditëse, që lejon shkatërrimin e gurëve të fshikëzës së urinës.
• Gurët më të mëdhenj duhet të hiqen nëpërmjet ndërhyrjes kirurgjikale të hapur.

Medikamentet që rekomandohen në këto raste janë:

• Spazmolitikët dhe antialgjikët
• Antibiotikët kundër infeksioneve të rrugëve urinare.

Për gurët e fshikëzës së urinës që janë dytësorë, duhet të hiqen gurët që gjenden në pjesën e sipërme të sistemit urinar (në veshka dhe ureterë).

Në rastin e bllokimit të rrugëve urinare, duhet të trajtohen sëmundjet kryesore (si psh. hipertrofia beninje e prostatës).

Gurët që bllokojnë uretrën mund të hiqen nën efektin e anestezisë lokale nëpërmjet endoskopisë uretrale.

Mënyra kryesore e parandalimit të gurëve urinarë është ndryshimi i mënyrës së ushqyerjes, që konsiston në pakësimin e ushqimeve që përmbajnë sasi të mëdha të purinave dhe acidit oksalik. 

Ushqimet e pasura në purina janë:

• Të brendshmet (mëlçitë, veshkat)
• Frutat e detit
• Lëkura e pulës, derrit dhe peshkut 
• Thjerrëzat, bizelet, fasulet

Ushqimet e pasura në acid oksalik janë:

• Brokoli
• Spinaqi
• Selino
• Sallata jeshile
• Cokollata, kakao
• Karotat

Masa të tjera ndihmëse janë: konsumi i sasive të mëdha të lëngjeve, të paktën 2-3 litra në ditë, dhe aktivitet fizik i rregullt.