Intoleranca e laktozës nuk është një alergji ushqimore. Përveç kësaj, ajo nuk duhet të ngatërrohet me alergjinë nga qumështi i lopës (shih alergjinë nga ushqimet).

Në rast të intolerancës ndaj laktozës, laktoza nuk tretet mjaftueshëm për shkak të mungesës së një enzime tretëse (laktazës) në zorrën e hollë. Kjo enzimë kryen funksionin e zbërthimit së laktozës, e cila është kryesisht e pranishme në qumështin e lopës.

Epidemiologjia e intolerancës ndaj laktozës

Në Evropë

• Vendet skandinave: 2%
• Siçilia: 70%
• Zvicra 29%

SHBA

• Njerëzit me lëkurë të bardhë 15%
• Meksikanët 53%
• Njerëzit me lëkurë të zezë 80%

Në mbarë botën

• Rreth 2/3 e popullsisë

Enzima që ndihmon tretjen e ushqimit mungon në shumicën e aziatikëve. Kjo është arsyeja pse ata i zbërthejnë shumë keq produktet e qumështit dhe djathin.

Në njerëz të shëndetshëm, enzima laktazë ndan laktozën në dy pjesë, që janë: glukoza dhe galaktoza. Në këtë rast, laktoza mund të asimilohet plotësisht nga zorra e hollë.

Në njerëzit me intolerancë të lindur ndaj laktozës, aktiviteti i enzimës që ndihmon tretjen e ushqimit ulet gjithnjë e më shumë gjatë rrjedhës së jetës. Kjo është arsyeja pse simptomat zakonisht shfaqen vetëm në moshë madhore, pasi shumica e foshnjave dhe fëmijëve të vegjël ende e tretin laktozën.

Intoleranca e fituar ndaj laktozës shpesh është dytësore, pra pasojë e sëmundjeve të tjera, të tilla si sindromi i zorrës së irrituar, sëmundja Crohn ose sëmundja celiake. Sëmundjet e zorrës së hollë ose ndërhyrjet e mëdha kirurgjikale në zorrën e hollë mund të çojnë gjithashtu në intolerancën e laktozës.

Mund të ndodhë gjithashtu edhe intolerancë kalimtare ndaj laktozës si pasojë e infeksioneve.

Në rast të intolerancës ndaj laktozës, mund të shfaqen simptoma të ndryshme, shpesh jo specifike:

• Gurgullima në stomak
• Fryrje e barkut dhe ngopje e shpejtë
• Diarre, e cila bëhet kronike
• Dhimbje barku
• Tek foshnjat, shtim jo i rregullt në peshë.

Përveç këtyre çrregullimeve të tretjes, shumë njerëz ankohen për lodhje, marramendje, irritim të brendshëm, probleme të lëkurës, depresion dhe përqëndrim të dobët.

Vetë-diagnostikimi:

• Evitimi i produkteve të qumështit të lopës për disa ditë, pastaj rifillimi i konsumit të tyre, duke kontrolluar simptomat.

Tek mjeku:

• Testi i frymëmarrjes pas konsumit të laktozës.
• Mbledhja e mostrave nga mukoza e zorrës së hollë.
• Matja e glukozës në gjak pas konsumimit të laktozës të holluar në ujë (testi i tolerancës ndaj laktozës).

Intoleranca e laktozës nuk mund të shërohet. Megjithatë, mund të lehtësohen simptomat. Mjeti më i mirë është heqja dorë sa më shumë që të jetë e mundur nga produktet e qumështit të lopës.

Masat e përgjithshme

• Mos konsumoni produkte të përftuara nga qumështi i lopës. Në disa njerëz, një pikë e vetme e qumështit në kafe shkakton simptomat, ndërsa në shumë të tjerë simptomat shfaqen vetëm në rast të konsumimit të sasive të konsiderueshme.
• Kosi është përgjithësisht më mirë i toleruar nga të rriturit, sepse ky produkt tashmë përmban enzimën laktazë.
• Foshnjat duhet të konsumojnë qumësht të posaçëm për to.
• Ndjekja e një regjimi ushqimor pa laktozë, nën këshillimin e dietologut.

Cilat ushqime përmbajnë laktozë?

• Qumështi i lopës dhe produktet e prejardhura prej tij (gjalpi, djathi, qumështi pluhur, kosi).
• Ëmbëlsirat (shihni listën e përbërësve ose pyesni bukëpjekësin).
• Çokollata
• Ushqime të tjera të proçesuara (përbërësit duhet të specifikohen).
• Shumë medikamente, madje edhe tabletat homeopatike përmbajnë laktozë.
• Ushqimet e përpunuara (p.sh. pica).

Medikamentet

Nëse enzima laktazë është e pamjaftueshme, mund të plotësohet duke e marrë në formën e suplementit.

Simptomat zakonisht zhduken nëse pacienti heq dorë nga produktet që përmbajnë laktozë. Megjithatë, një diarre shumë e rëndësishme mund ta rrezikojë jetën e një fëmije.