Hepatiti  A përfaqëson një inflamacion të mëlçisë, tepër ngjitës, që shkaktohet nga virusi i tipit A të hepatitit. Në përgjithësi, ky virus është i pranishëm në vende me kushte higjienike tepër të këqia, prandaj edhe emërtohet “hepatiti i udhëtarit”.

Mënyra e transmetimit të virusit

Virusi A i hepatitit transmetohet nga feçet (materialet e jashtëqitura) të personave të infektuar, gjatë përdorimit ose prekjes së objekteve të kontaminuara në ambientet e shtëpisë (kuzhina, banja), si edhe në vende publike dhe mjetet e transportit publik. Në këto raste bëhet fjalë për infektim nëpërmjet kontaktit. 

Gjithashtu, si burim infeksioni mund të shërbejë edhe uji i detit, kur është i infektuar nga jashtëqitjet e personave të infektuar me këtë virus.

Virusi transmetohet tek njeriu edhe nëpërmjet ushqimeve (peshku, frutat e detit krudo ose të pagatuara plotësisht). Në vendet ku kushtet higjienike janë të këqia, duhet evituar konsumi i akullit, akulloreve, i frutave të paqëruara dhe i ujit të pazier.

Periudha e inkubacionit (nga momenti i infektimit deri në momentin e shfaqjes së simptomave të para) për virusin e tipit A të hepatitit zgjat nga 15-45 ditë. Gjatë kësaj periudhe pacienti nuk paraqet shenja të dukshme të infeksionit (zverdhje të lëkurës dhe të pjesës së bardhë të syrit), por ai paraqet rrezik për të tjerët, edhe pse nuk është i ndërgjegjshëm për sëmundjen që bart. Pas kësaj periudhe, rreziku i infektimit të personave përreth ulet ndjeshëm.

Infeksioni nga virusi A i hepatitit mund të qëndrojë plotësisht asimptomatik (pa simptoma). Në rastin e shfaqjes së simptomave, ato përfshijnë: 

Në fazën e parë:

• Humbje e oreksit  
• Neveri për disa ushqime  
• Të përziera dhe të vjella 
• Temperaturë e lehtë, me dhimbje muskujsh dhe dhimbje kyçesh.

• Ngjyrosje në të verdhë e lëkurës, mukozave dhe e pjesës së bardhë të syve (ikter) 
• Feçe me ngjyrë të errët dhe urinë me ngjyrë të errët (nga eleminimi i produkteve të zbërthimit të bilirubinës, që është një substancë metabolike me ngjyrë të verdhë). 
• Pas dy ose tre javësh pacienti ndihet mirë. Simptomat e sëmundjes mund të zgjasin deri në dy muaj. 
• Tek fëmijët me moshë të vogël, ecuria e sëmundjes është përgjithësisht e lehtë dhe nuk shoqërohet me zverdhje të lëkurës. 

Diagnostikimi i Hepatitit A bazohet tek:

• Informimi i mjekut specialist Hepatolog mbi historinë e sëmundjes dhe simptomat e pacientit 
• Evidentimi në gjak i antitrupave të prodhuara nga organizmi kundër virusit A të hepatitit. 

Nuk egziston asnjë trajtim specifik për hepatitin A. Gjithsesi mund të trajtohen simptomat e tij, si dhimbja e kokës ose diarrea.

Pjesa më e madhe e pacientëve me Hepatit A ndihen përsëri mirë pas 4-8 javësh. Në vazhdim, pacienti është i imunizuar (i mbrojtur) për gjithë jetën kundër hepatitit A. 

Ndryshe nga format B dhe C të hepatitit, forma A nuk shkakton hepatit kronik, me dëmtime të përhershme të mëlçisë. Në raste shumë të rralla kjo formë mund të çrregullojë funksionin e mëlçisë dhe në raste më të rënda, mund të shkaktojë vdekjen e pacientit. Personat e prekur njëkohësisht nga hepatiti B dhe ai C rrezikojnë më tepër për këto situata. Për këtë arsye, këta persona duhet të vaksinohen në mënyrë të detyrueshme.

Mënyra më e mirë parandaluese për hepatitin A është evitimi i faktorëve të rrezikut. Kjo realizohet nëpërmjet një higjiene maksimale në banjë dhe në kuzhinë (duke përdorur doreza, duke larë peshqirët, ndërresat dhe çarçafët në temperaturë mbi 95° C). Për ushqimet, rekomandohet të konsumohen të përpunuara (gatuara) mirë ose të qëruara.

Vaksinimi aktiv

• Vaksinimi duhet të kryhet tek personat që udhëtojnë në vende ku rreziku për t’u infektuar nga hepatiti A është i lartë. Veprimi i vaksinës fillon dy javë pas momentit të vaksinimit dhe ajo është efikase 100% për një periudhë një vjeçare. 
• Rivaksinimi rekomandohet 6-12 muaj pas vaksinimit të parë, ose përpara një udhëtimit të ri, që do të sigurojë mbrojtje afatgjatë për rreth 10-20 vjet.