Ethja e verdhë është një sëmundje infektive, që shfaqet në vendet tropikale dhe subtropikale të Afrikës dhe Amerikës së Jugut, por jo në Azi. Ajo shkaktohet nga virusi i ethes së verdhë, që bën pjesë në familjen e flaviviruseve, si virusi i etheve tropikale, meningo-encefalitit stinor (i pranverës dhe verës) ose ai i hepatitit. Majmunët përbëjnë bartësin natyror të këtij virusi.
 
Virusi i ethes së verdhë transmetohet nëpërmjet pickimit të mushkonjave të tipit aedes dhe haemogogus. Ethja e verdhë bën pjesë në sëmundjet hemorragjike, që shkaktojnë gjakrrjedhje të brendshme dhe gjakrrjedhje të jashtme. Meqenëse kjo sëmundje shoqërohet shpesh me të vjella me gjak të errët, ajo njihet edhe si «e vjella e zezë».
 
Në pjesën më të madhe të rasteve, ethja e verdhë shërohet plotësisht. Në rastet me ecuri jo të favorshme, pacienti vdes brenda dy javëve. Pas shërimit të sëmundjes, pacientët përfitojnë mbrojtje të përhershme ndaj saj.
 
Infeksioni i ethes së verdhë nuk mund të trajtohet me medikamente. Këto të fundit përdoren për lehtësimin e simptomave që paraqet pacienti. Vaksinimi parandalues mund të mbrojë ndaj ethes së verdhë. Gjithashtu, rekomandohen edhe masa të tjera parandaluese.
 
Ethja e verdhë bën pjesë tek sëmundjet me deklarim të detyrueshëm.

Mushkonja infektohet nga ethja e verdhë prej majmunit, dhe më pas ia transmeton virusin njeriut gjatë pickimit. Virusi nuk transmetohet nga njeriu tek njeriu.
 
Pas periudhës së inkubacionit (nga momenti i infektimit deri në momentin e shfaqjes së simptomave të para), që zgjat nga 3-6 ditë, virusi pushton makrofagët e nyjeve limfatike, të shpretkës, të mëlçisë dhe palcës së kockave, ku ai shumëzohet. Organet shënjestër, që dëmtohen më shumë nga ky virus, janë sistemi nervor qendror, mëlçia, veshkat, kyçet, muskujt dhe lëkura.

Është thelbësore që çdo ethe që shfaqet pas një udhëtimi, të konsultohet patjetër nga një mjek. Ethja e verdhë përparon në mënyra të ndryshme, në varësi të shkallës së seriozitetit së saj.    Fillimisht, simptomat e ethes së verdhë janë të ngjashme me ato të një gripi, ku përfshihet temperatura, të dridhurat, dhimbja e kokës , dhimbja e gjymtyrëve, ngadalësimi i ritmit të zemrës, të përzierat dhe të vjellat (ndonjëherë me gjak).

Ecuria e ethes së verdhë

Faza e temperaturës së lartë për 2-3 ditë, e shoqëruar me të përziera dhe të vjella; ndonjëherë, shfaqen elemente në lëkurë, në të gjithë trupin. Kjo fazë pasohet përgjithësisht nga një fazë pa temperaturë.
Pas disa ditësh, simptomat pakësohen përgjithësisht. Në rreth 15% të rasteve, sëmundja rishfaqet me një fazë të dytë helmuese (toksike), gjatë së cilës dëmtohet mëlçia dhe veshkat, duke shkaktuar simptomat e mëposhtme:

• Ringritje të temperaturës
• Zmadhim të mëlçisë
• Zverdhje (ikter)
• Hemorragji (gjakrrjedhje) në nivelin e lëkurës dhe mukozave
• Të vjella me gjak dhe prani të gjakut në feçe (jashtëqitjet)
• Çrregullime të ndërgjegjes
• Humbje të proteinave nga organizmi (që shfaqen në urinë)
  

Diagnoza e ethes së verdhë përcaktohet nga mjeku specialist infeksionist, duke u bazuar në:

• Historinë e detajuar të sëmundjes dhe simptomat e pacientit
• Informimin e mjekut lidhur me udhëtime të mundshme të pacientit  në vende tropikale ose subtropikale.
• Egzaminimin fizik (trupor) të pacientit.
• Analizat e gjakut, për identifikimin e agjentit shkaktar të sëmundjes në gjak (në pesë ditët e para); më pas evidentohen në gjak edhe antitrupat e prodhuara nga organizmi kundër virusit  përgjegjës për ethen e verdhë.
  

Nuk egziston asnjë trajtim specifik kundër virusit të ethes së verdhë. Megjithatë, pacienti duhet të trajtohet dhe të mbahet nën kontroll në kushte spitalore. Trajtimi konsiston në uljen e temperaturës dhe ruajtjen e funksionit të organeve të rëndësishme, si zemra, mushkëritë, mëlçia dhe veshkat.

Shfaqja dhe rëndësia e ndërlikimeve të ethes së verdhë është në varësi të personit të sëmurë, aftësive imunitare (mbrojtëse) të tij, gjendjes së përgjithshme të organizmit, pranisë së sëmundjeve të tjera, etj. Kështu, shumë pacientë nuk paraqesin pothuajse asnjë shqetësim, ndërkohë që shumë të tjerë paraqesin probleme që u rrezikojnë jetën (shih faza toksike). Në këto raste të rënda, pothuajse gjysma e pacientëve vdesin. Në total, rreth 10-25% e rasteve me ethe të verdhë përfundojnë me vdekjen e pacientit.

Vaksina aktuale kundër ethes së verdhë është efikase dhe e tolerueshme mirë nga pacientët. Vaksinimi rekomandohet për të gjithë personat që udhëtojnë në vendet me rrezik për këtë sëmundje. Fëmijët me moshë nën 6 muajsh nuk duhet të vaksinohen me këtë vaksinë. 
 
Veprimi i vaksinës fillon 10 ditë pas vaksinimit dhe zgjat 10 vjet. E rëndësishme: vaksinimi duhet të kryhet vetëm nga mjekë ose institucione të specializuara.
 
Megjithë vaksinimin, rekomandoohet të zbatohen gjithmonë masat e mbrojtjes kundër pickimit të mushkonjave, të tilla si veshjet e gjata, me mëngë të gjata, veshja e pantallonave gjatë dhe pas muzgut, pajisja e dritareve me rrjeta kundër mushkonjave, si dhe përdorimi i produkteve të ndryshme kundër tyre.