logo
Përgatitur dhe përshtatur nga sprechzimmer.ch.
Kontribuesit (Dr. med. Fritz GrossenbacherDoris ZumbühlDr. Yllka Themeli)
Alopecia: rënia e flokëve nënkupton humbjen e vazhdueshme të flokëve në zona të caktuara ose në të gjithë lëkurën e kokës.
Alopecia: rënia e flokëve nënkupton humbjen e vazhdueshme të flokëve në zona të caktuara ose në të gjithë lëkurën e kokës.

Tek njerëzit normalë, rreth 100 qime bien çdo ditë dhe zëvendësohen përsëri. Me rënien e flokëve, faza e jetës së flokëve shkurtohet ose gjëndrat e flokëve gradualisht zvogëlohen. Bëhet një dallim midis rënies së përhapur të flokëve dhe rënies së tyre që ndodh vetëm në zona të caktuara. Në rastin e humbjes hormonale ose të trashëgueshme të flokëve, ekziston një mbi-ndjeshmëri ndaj hormonit dihidrotestosteron (tipike për meshkujt pa flokë). Një sërë sëmundjesh të lëkurës mund të provokojnë rënie të flokëve (p.sh. psoriaza, alopecia areata). Sidoqoftë, rënia e flokëve mund të tregojë edhe sprobleme të tjera, si sëmundjet e gjendrës tiroide ose mungesa e hekurit.

Rënia e flokëve është një pakësim i sasisë e flokëve në lëkurën e kokës. Rezultati është njolla të lehta pa flokë ose tullace.

Humbja e flokëve është në thelb një proces krejtësisht normal. Flokët bien çdo ditë, dhe gjithmonë rriten përsëri. Situata bëhet problematike nëse bien shumë flokë për një periudhë të gjatë kohore, ose bien më shumë flokë sesa ka, ose nëse nuk rriten më fare.

Por jo çdo rënie e flokëve është e njëjtë: mund të kufizohet në zona të caktuara të kokës, të ndjekë një model të caktuar të rënies së flokëve (shih më poshtë) ose edhe të ndikojë në të gjithë kokën. Përveç kësaj, format e ndryshme ndryshojnë edhe për sa i përket shkaqeve.

Tre format më të zakonshme të humbjes së flokëve janë:

  • Rënia e flokëve e trashëguar: model tipik i rënies së flokëve, me tërheqjen e vijave të flokëve tek burrat dhe më vonë mungesa totale e flokëve në atë zonë; Rënia e flokëve përgjatë kurorës së kokës tek gruaja.
    Rënie rrethore e flokëve: një ose më shumë njolla tullace në formë ovale deri në rrethore.
  • Rënia e flokëve difuze: të gjithë flokët hollohen pak a shumë në mënyrë të barabartë.
Humbja e flokëve është një problem i zakonshëm. Pothuajse çdo një në dy meshkuj, dhe pothuajse po aq edhe femra vuajnë nga rënia e flokëve. Tek burrat e moshuar, rënia e flokëve është përgjithësisht e pranuar mirë, por tek meshkujt më të rinj, dhe veçanërisht femrat, ajo konsiderohet problem i madh estetik, dhe për këtë arsye mund të shoqërohet me probleme psikologjike.
Simptoma të mundshme shoqëruese të alopecisë janë: kruarje, djegie dhe/ose skuqje e lëkurës së kokës, thonj të brishtë, etj.

Llojet e ndryshme të rënies së flokëve kanë shkaqe të ndryshme. Kështu:
  • Rënia e trashëguar e flokëve: në këtë formë ka një ndjeshmëri të rritur të gjëndrave të flokëve ndaj hormonit mashkullor testosteronit ose formës së tij aktive dihidrotestosteronit (i quajtur shkurt DHT). Kjo formë është e paracaktuar gjenetikisht dhe ndodh në të dy gjinitë, por shumë më shpesh tek meshkujt.
  • Rënie e flokëve në zona të caktuara (alopecia areata): nga kjo formë preken njësoj meshkujt dhe femrat. Këtu humbja e flokëve shkaktohet nga një mosfunksionim i sistemit imunitar, i cili drejtohet gabimisht kundër flokëve tuaj.
  • Rënie e flokëve e përhapur (difuze): gratë preken në mënyrë të konsiderueshme më shpesh. Shkaqet janë të larmishme. Shpesh ndodh si rezultat i një ndryshimi hormonal, p.sh. pas shtatzënisë ose çrregullimeve të gjendrës tiroide, ose si efekt anësor i ilaçeve të përdorura. Rënia difuze e flokëve mund të shkaktohet gjithashtu nga stresi dhe simptomat e mungesës (mungesa e hekurit, mungesa e zinkut) dhe shumë faktorë të tjerë.

Forma më e zakonshme - humbja e trashëguar e flokëve - për fat të keq nuk mund të parandalohet drejtpërdrejt. Meqenëse stresi dhe një dietë ushqimore e paekuilibruar në përgjithësi mund të nxisin rënien e flokëve, duhet të shmangni stresin sa më shumë që të jetë e mundur dhe të ushqeheni shëndetshëm.

Sidomos në fillim, shumë pacientë përpiqen të fshehin humbjen e flokëve duke mbuluar kokën ose duke i krehur ato me zgjuarsi. Por në pacientë me këtë fenomen, motoja është: sa më herët të bëhet diagnoza e saktë dhe të kryhet trajtimi, aq më shumë flokë mund të kursehen. Shumë klinika dhe dermatologë tashmë ofrojnë konsulta të veçanta për flokët.

Në rastin e rënies së flokëve, është gjithmonë e këshillueshme që të flisni me një mjek Dermatolog, pasi çrregullimet e hormoneve ose sëmundje të tjera serioze ndonjëherë mund të qëndrojnë pas këtij fenomeni. Sa më herët të bëhet diagnoza e saktë, aq më shpejt mund të jepet trajtimi i duhur. Por jo çdo rënie e flokëve është një arsye për një diagnozë dhe trajtim të hollësishëm. Në veçanti, rënia e trashëguar e flokëve është e përhapur dhe përgjithësisht e pranuar mirë tek meshkujt. Për femrat, megjithatë, rënia e flokëve është një barrë e madhe psikologjike.

Cili mjek është përgjegjës?

Për të patur një tablo të qartë të ankesave aktuale dhe shkaqeve të mundshme të alopecisë, së pari merret historia mjekësore e pacientit (anamneza) dhe kryhet një ekzaminim fizik me mjete të thjeshta (shikimi, prekja, dëgjimi, testet e funksionit, etj.). Bazuar në këto, mund të nevojiten edhe ekzaminime të mëtejshme specifike.

Historia mjekësore (anamneza) bazohet në:

  • Pyetjet në lidhje me vetë simptomën e rënies së flokëve: që kur është vërejtur, ka ndodhur më herët, ndodh shpesh në familje, ka ankesa të tjera si kruajtje ose djegie në lëkurën e kokës, a kishte ndonjë sëmundje akute (p.sh. sëmundje infektive) menjëherë para fillimit të saj. Tek femrat: gjakderdhje menstruale, shtatzëni, përdorim i hormoneve, infertilitet, etj.
  • Simptomat shoqëruese (shih më lart)
  • Sëmundjet para-ekzistuese dhe shoqëruese, përfshirë operacionet ose aksidentet
  • Sëmundje të rëndësishme dhe shkaqe të vdekjes në familje
  • Alergjitë
  • Përdorimi i ilaçeve të ndryshme
  • Kushtet e jetesës, formimi profesional dhe shoqëror
  • Zakonet: stërvitja, dieta, gjumi, produktet stimulante (kafe, pirja e duhanit, alkooli, drogat), stresi, etj.

Ekzaminim fizik

Mjeku mund ta konstatojë vetë humbjen e flokëve në zona të caktuara ose në të gjithë kokën. Theksi vihet në përcaktimin e formës së rënies së flokëve. Edhe këtu, pamja është vendimtare (p.sh. rënia e flokëve në formë rrethore, modeli tipik i rënies së flokëve në rastin e rënies gjenetike të flokëve, madje edhe në rastin e humbjes difuze të flokëve, etj.). Nëse rënia e flokëve është e paqartë, mund të nevojiten ekzaminimet e mëtejshme, si më poshtë.

Diagnostikimi i mëtejshëm / Ekzaminimet specifike
  • Testet e gjakut: kryesisht gjaku komplet, treguesit e inflamacionit, vlerat e hormoneve të tiroides dhe të hekurit, përcaktimet e niveleve të hormoneve (veçanërisht testosteroni), etj.
  • Biopsia e lëkurës së kokës: një copë 4 milimetra e lëkurës së kokës hiqet me mpirje lokale dhe ekzaminohet nën mikroskop për inflamacion.
  • Trichograma: ekzaminimi i rrënjëve të flokëve nën mikroskop. Për këtë ekzaminim janë të nevojshme të paktën 50 qime.

Terapia për rënien e flokëve varet nga lloji i rënies së flokëve dhe nga shkaku i saj.

  • Rënia e trashëguar e flokëve: këtu ka përgatitje që zvogëlojnë sasinë e hormonit përgjegjës DHT në trup dhe merren si tableta ose aplikohen direkt në lëkurën e kokës si tinkturë. Preparate të tjera nxisin qarkullimin e gjakut në rrënjët e flokëve dhe kështu nxisin rritjen e flokëve. Por që flokët të rriten përsëri, rrënjët e flokëve duhet të jenë ende të paprekura. Disa nga këto përgatitje mund të përdoren vetëm te meshkujt, jo tek femrat. Sukseset ndryshojnë shumë nga rasti në rast. Vetë rënia e flokëve gjithashtu ndalet vetëm gjatë kohëzgjatjes së aplikimit. Nëse ilaçet nuk përdoren më, flokët që janë rritur përsëri do të bien.
  • Rënia rrethore e flokëve (alopecia areata): këtu përdoren barna (kryesisht përgatitje kortizonike) që shtypin sistemin imunitar tepër aktiv. Ato merren si tableta ose aplikohen direkt në lëkurën e kokës.
  • Rënia e përhapur e flokëve: nëse shkaku i humbjes difuze të flokëve gjendet dhe eliminohet, atëherë rritja e flokëve zakonisht kthehet në normalitet. 

Mënyra të tjera trajtimi për humbjen e flokëve:

  • Zëvendësimi me pjesë flokësh dhe paruke
  • Transplantimi i rrënjëve të flokëve (mbjellja e flokëve): jo njëlloj i suksesshëm në të gjitha format e rënies së flokëve
  • Rënia e flokëve si rezultat i terapisë së kancerit zakonisht nuk kërkon trajtim të drejtpërdrejtë, pasi flokët rriten përsëri pasi terapia ka përfunduar.

Dr. med. Fritz Grossenbacher

Fritz Grossenbacher ka studiuar Mjekësi në Bern. Ai zotëron një master në Edukim Mjekësor (Medical Education) nga universitet e Bernës dhe Çikagos dhe një Çertifikatë në "Teaching Evidence based Medicine" nga Qendra e Mbretërisë së Bashkuar Cochrane në Oksford.

Doris Zumbühl

Doris Zumbühl është një asistente klinike e diplomuar në Mjekësi. Ajo ka kryer disa kurse trajnimi te avancuara në gazetari, IT dhe përpunim grafik.

Dr. Yllka Themeli

Yllka Themeli ka studiuar Mjekësi të përgjithshme në Tiranë. Është specializuar në Endokrinologji, fushë në të cilën ka kryer edhe studimet pasuniversitare, si Masterin dhe Doktoraturën. Prej 18 vitesh specialiste Endokrinologe dhe njëkohësisht Pedagoge në Universitetin e Mjekësisë së Tiranës.