Sindroma kufitare është një çrregullim i personalitetit, që karakterizohet nga një paqëndrueshmëri emocionale e theksuar. Bëhet fjalë për një sëmundje shumëdimensionale, që zhvillohet në mënyra të ndryshme në individë të ndryshëm.
 
Kjo sindromë është më e shpeshtë tek femrat. Ajo shfaqet përgjithësisht në fillim të moshës së rritur (adulte), edhe pse në fakt duket se është e pranishme, në formë të heshtur, që në periudhën e fëmijërisë.

Shkaku i sindromës kufitare (çrregullimit kufitar të personalitetit) nuk njihet ende. Janë në diskutim disa faktorë, ndërveprimi i të cilëve ndikon në zhvillimin e saj. Ata janë:

• Predispozita gjenetike, lidhur me ndjeshmërinë e lartë, tipin emotiv dhe të rrëmbyer (impulsiv).
• Ngjarjet traumatike gjatë fëmijërisë, ku përfshihen divorcet, abuzimet seksuale, zhdukja e të afërmve, neglizhenca e prindërve, etj.
• Tipi i edukimit të orientuar nga prindërit: disa forma të edukimit mund të favorizojnë shfaqjen e një sindrome kufitare, në rastin kur egziston predispozita gjenetike. Këtu bëhet fjalë veçanërisht për modele edukimi me kufizime të shumta dhe standarte vazhdimisht në ndryshim, ose që e përfshijnë fëmijën në një marrëdhënie tepër të afërt (fëmija nuk shkëputet dot nga prindërit), ose e mbajnë në një distancë të tepruar (fëmija ndihet i papërfillur).
  

Personat me sindromën kufitare (çrregullimin kufitar të personalitetit) karakterizohen nga paqëndrueshmëria emocionale, e cila manifestohet me:

• Një prirje të fortë për të vepruar në mënyrë impulsive, pa u shqetësuar për pasojat.
• Humor i paqëndrueshëm dhe i ndryshueshëm
• Kriza emocionale, që mund të shkojnë nga një zemërim i madh deri në një sjellje grindavece dhe provokim të konflikteve, në veçanti kur persona të jashtëm kritikojnë ose pengojnë veprimet impulsive.
• Probleme në krijimin dhe mbajtjen e marrëdhënieve: prirja për të përjetuar marëdhënie intensive, por të paqëndrueshme. Këta individë kanë prirje të shfaqin kriza emocionale të përsëritura, të shoqëruara nga një frikë e madhe e të qënit i/e braktisur, që e shtyn personin në veprime jonormale për të evituar braktisjen e tij nga partneri/partnerja (kryesisht kërcënimet për vetëvrasje ose vetëgjymtim).
• Prishja e imazhit për veten, me ndjenjën e zbrazëtisë, vlerësimin e pamjaftueshëm për veten, që mund të arrijë deri në refuzim të vetvetes.
  Shpesh konstatohen akte të vetëgjymtimit, si prerjet dhe djegiet. Ato janë një formë e shkarkimit të tensioneve të përjetuara nga personat gjatë krizave emocionale. Disa individë raportojnë se vetëgjymtimi u lejon atyre të ndjehen përsëri të gjallë ose të ndiejnë sërish një emocion të këndshëm pas krizës.
• Abuzimi me drogat dhe çrregullimet e tjera psikiatrike (depresioni, çrregullimet e ankthit, çrregullimet e ushqyerjes) shoqërohen shpesh me një çrregullim kufitar të personalitetit.

Organizata Botërore e Shëndetsisë (OBSH) ka vendosur disa kritere, që lejojnë diagnozën e një sindromi kufitar.

Personi duhet të karakterizohet nga të paktën tre pika të mëposhtme:

• Prirja e qartë për të vepruar në mënyrë impulsive, krejt papritur, pa u shqetësuar për pasojat e sjelljes.
• Prirja për konflikte ose për shpërthime të dhunshme, të shoqëruara nga paaftësia për të kontrolluar sjelljet shpërthyese, veçanërisht kur veprimet impulsive kritikohen ose pengohen nga persona të tjerë.
• Humori i paqëndrueshëm dhe i paparashikueshëm.
• Prishja e imazhit për veten, për objektivat dhe preferencat personale (përfshi edhe ato seksuale).
• Prirja për t’u përfshirë në marrëdhënie intensive, por shpesh të paqëndrueshme, përgjithësisht të pasuara nga kriza emocionale; sforcimet e tepruara për të evituar braktisjen nga partneri/partnerja; kërcënimet e përsëritura për vetëvrasje ose vetëgjymtim.
• Ndjenja e vazhdueshme e zbrazëtisë.

Trajtimi i sindromës kufitare (çrregullimit kufitar të personalitetit) duhet të përshtatet me kompleksitetin e sëmundjes.

Meqenëse mospërshtatja në marrëdhëniet me të tjerët dhe sjelljet grindavece në rastin e kritikës janë problemet kryesore të një individi me sindromin kufitar, rreziku i ndërprerjes së trajtimit është i madh. Për këtë arsye, motivimi dhe një marrëdhënie e mirë e mjekut me pacientin/pacienten është thelbësore.

Gjatë viteve të fundit, individët që paraqesin këtë çrregullim po orientohen gjithnjë e më shumë drejt terapisë dialektike të sjelljes.

Pikat e rëndësishme të terapisë:

• Ushtrimi i metodave që ulin tensionet e brendshme në mënyrë të shëndetshme, ku rol të veçantë luan sporti dhe teknikat e relaksimit.
• Ndalimi i përdorimit të drogave
• Krijimi dhe mbajtja e marrëdhënieve që përfaqësojnë një mbështetje për pacientin, si psh. me familjen, miqtë, etj.
• Edukimi i pacientit për të menaxhuar situatat e krizës dhe ngjarjet traumatike.
• Perceptimi i ndjenjave
• Edukimi i pacientit për të qënë i përgjegjshëm për sjelljet e tij.
  

Intensiteti i sindromës kufitare (çrregullimit kufitar të personalitetit) bie me kalimin e moshës, duke u lejuar individëve të kenë marrëdhënie më të qëndrueshme me partnerin/partneren, familjarët, miqtë dhe kolegët e tyre.

Gjithsesi, jo rrallë konstatohet një prirje për vetëgjymtim dhe sjellje vetëvrasëse.