logo
Përgatitur dhe përshtatur nga sprechzimmer.ch.
Kontribuesit (Dr. med. Fritz GrossenbacherDoris ZumbühlDr. Yllka Themeli)
Tumoret e aparatit tretës: tumoret malinje të traktit gastro-intestinal.
Tumoret e aparatit tretës: tumoret malinje të traktit gastro-intestinal.

Tumoret stromale të aparatit të tretjes janë sëmundje kanceroze (malinje) të traktit digjestiv. Ata janë më të rrallë se format e tjera të kancerit, të tilla si kanceri i stomakut dhe i zorrës së trashë.

Këto tumore formohen direkt në muret e organit të tretjes dhe për këtë arsye konsiderohen  tumore të indeve të buta (ose sarkoma). Ato mund të shfaqen kudo në traktin e tretjes, nga ezofagu deri në fund të zorrës së trashë. Megjithatë, janë më të shpeshta në zorrë. Në përgjithësi, pacientët e prekur nga këto tumore janë nga 55-65 vjeç, ku dominojnë meshkujt.


Përgjegjës për shfaqjen e një tumori të aparatit tretës është mungesa e një geni. Në njerëz të shëndetshëm, rritja e qelizave të traktit gastrointestinal rregullohet nga një enzimë e quajtur tirozinkinazë. Kur geni mungon kjo enzimë aktivizohet vazhdimisht, gjë që shkakton shumëzimin e pakontrolluar të qelizave, që çon në shfaqjen e tumorit. 

Në raste të rralla, një tumor i tillë mund të shfaqet edhe pa këtë mutacion gjenetik. Megjithëse modifikimi gjenetik është i pranishëm në shumicën e pacientëve, këto tumore nuk transmetohen gjenetikisht. Në përgjithësi, ky modifikim gjenetik (mutacion) ndodh gjatë jetës.

Për fat të keq në shumë raste një tumor i tillë i traktit tretës shkakton simptoma vetëm në fazën e avancuar të sëmundjes. Këto simptoma nuk janë specifike, pasi mund të shfaqen edhe gjatë sëmundjeve të tjera. Të tilla simptoma janë të përzierat, dhimbjet, humbja e oreksit, kapsllëku, ose gjakderdhja e brendshme. Kjo është arsyeja pse këto tumore shpesh zbulohen rastësisht, për shembull gjatë një fibrogastro/kolonoskopie ose para një operacioni kirurgjikal.

Tumoret e aparatit tretës: kolonoskopia, gastroskopia.
Tumoret e aparatit tretës: kolonoskopia, gastroskopia.
Këto tumore të rralla të traktit gastrointestinal vetëm rrallë mund të evidentohen nga metodat imazherike. Diagnoza sigurohet vetëm përmes ekzaminimit të vetë indit ku është zhvilluar tumori. Marrja e këtij indi për biopsi realizohet gjatë ekzaminimit me video të traktit gastrointestinal (gastroskopi për ezofagun, stomakun dhe zorrën e hollë ose kolonoskopi për zorrën e trashë).
Tumoret e aparatit tretës: heqja me rrugë kirurgjikale.
Tumoret e aparatit tretës: heqja me rrugë kirurgjikale.

Nëse tumori i aparatit tretës zbulohet në një fazë të hershme, zakonisht mund të hiqet me rrugë kirurgjikale. Megjithatë, në shumë raste tumori i sapo zbuluar ka arritur tashmë një masë të madhe dhe është përhapur në organe të tjera, pra ka lëshuar metastaza. Në të tilla raste operacioni  është i pamundur. Përveç kësaj, kjo formë e avancuar e kancerit është shumë rezistente ndaj kimioterapisë dhe radioterapisë, dhe shpesh ka rezultuar ndër tumoret më të vështira për t'u trajtuar.

Sot po përdoret me sukses të madh një gjeneratë e re medikamentesh (frenuesit e tirozinkinazës). Këto barna veprojnë mbi enzimën përgjegjëse për rritjen e qelizave kanceroze, duke ndaluar ose pakësuar kështu rritjen e këtyre qelizave dhe të masës tumorale. 


Dr. med. Fritz Grossenbacher

Fritz Grossenbacher ka studiuar Mjekësi në Bern. Ai zotëron një master në Edukim Mjekësor (Medical Education) nga universitet e Bernës dhe Çikagos dhe një Çertifikatë në "Teaching Evidence based Medicine" nga Qendra e Mbretërisë së Bashkuar Cochrane në Oksford.

Doris Zumbühl

Doris Zumbühl është një asistente klinike e diplomuar në Mjekësi. Ajo ka kryer disa kurse trajnimi te avancuara në gazetari, IT dhe përpunim grafik.

Dr. Yllka Themeli

Yllka Themeli ka studiuar Mjekësi të përgjithshme në Tiranë. Është specializuar në Endokrinologji, fushë në të cilën ka kryer edhe studimet pasuniversitare, si Masterin dhe Doktoraturën. Prej 18 vitesh specialiste Endokrinologe dhe njëkohësisht Pedagoge në Universitetin e Mjekësisë së Tiranës.