Çfarë është vilocenteza?

Vilocenteza shërben për diagnostikimin e anomalive të trashëguara kromozomike ose gjenetike të fetusit (fëmijës), që në fazën e hershme të shtatzanisë, pra në tremujorin e parë. Për këtë nevojitet marrja e një kampioni të vogël të indit korionik nga placenta, i cili më pas dërgohet në laborator për të kontrolluar nëse paraqet anomali kromozomike. Vilet korionike nuk janë pjesë e embrionit, e megjithatë bartin informacion për anomali të mundshme kromozomike. Vilocenteza kryhet gjatë javëve 10-13 të shtatzanisë. Ndërsa një ekzaminim tjetër i ngjashëm, amniocenteza kryhet gjatë javëve 15-20 të shtatzënisë (tremujori i dytë).

Biopsia e vileve korionike është një ekzaminim i shërbimit të Gjinekologjisë dhe luan rol kyç në depistimin e anomalive të trashëguara gjenetike gjatë shtatzënisë.

A është e nevojshme përgatitja e pacientit para ekzaminimit?

Kryerja e vilocentezës nuk ka nevojë për parapërgatitje të pacientes.

Çfarë sqarimi nevojitet para ekzaminimit?

Përpara këtij ekzaminimi gruas shtatzënë i nevojiten:

• Shpjegime të hollësishme dhe këshilla mbi proçedurën që ndiqet, kufizimet dhe rrisqet që mbart ajo.
• Ekografia e fetusit

Ligjërisht, gratë shtatzëna nuk janë të detyruara që t’i nënshtrohen këtij ekzaminimi. Ato kanë të drejtën e refuzimit të informimit dhe të ekzaminimit. Ligjërisht, nëna mund të zgjedhë të abortojë në rast se fetusi paraqet anomali apo të lindë një fëmijë me aftësi të kufizuara. Nëna mund t’i drejtohet qëndrave shëndetësore për konsultim falas apo me mjekun gjinekolog.

Si kryhet biopsia e vileve korionike?

• Vilocenteza kryhet në kushte sterile, zgjat pak minuta dhe është pa dhimbje. Punksioni (shpimi) perceptohet nga shumica e grave thjesht si një ngacmim në zonën e barkut.
• Pas mpirjes lokale të zonës së shpimit, futet një age e hollë në murin e barkut derisa të arrijë placentën, nën drejtimin e ekografisë (që do të thotë se mjeku do ta drejtojë agen deri në vendin e duhur, duke u orientuar nga imazhet e shfaqura në monitor)
• Merret një kampion i vogël i vileve korionike të placentës së nënës, që bart informacione mbi anomalitë e mundshme kromozomike apo gjenetike të fetusit.
• Fetusi nuk mund të dëmtohet gjatë këtij ekzaminimi, pasi agia qëndron jashtë qeses amniotike, që mbron fetusin.
• Menjëherë pas punksionit kryhet edhe një herë kontrolli ekografik.
• Më pas kampioni i marrë do t’i nënshtrohet kultivimit qelizor në laborator, ku do të kontrollohet për anomali të mundshme kromozomale. Rezultatet paraprake mund të merren të nesërmen, ndërsa ato përfundimtare pas dy javësh.
• Në rast të konkluzioneve të paqarta, është e nevojshme që të kryhet amniocenteza.

Kur këshillohet të kryhet biopsia e vileve korionike?

Biopsia e vileve korionike nevojitet për depistimin që në fazën e hershme të shtatzënisë të anomalive gjenetike, që vijnë si rezultat i anomalive kromozomike. Kjo përfshin në veçanti trisominë 21, sindromin që takohet më shpesh (Sindromi Down).

Shkaqet më të shpeshta që kërkojnë kryerjen e vilocentezës janë:

• Ekografi e paqartë (me artefakte) gjatë tremujorit të parë të shtatzënisë
• Prania e faktorëve të rrezikut për anomali kromozomike të trashëguara: mosha e madhe e nënës, sëmundje të trashëguara kromozomike në familje, Sindromi Down, muskulodistrofitë apo sëmundjet metabolike të trashëguara.

A paraqet rrisqe apo efekte të padëshiruara kjo proçedurë?

Ashtu si amniocenteza, edhe Vilocenteza shoqërohet me një rrezik të ulët për abort. Nëse pas shpimit pacientja ka dhimbje të forta apo rrjedhje të likideve, këshillohet konsultë e menjëhershme me mjekun Gjinekolog!