logo
Përgatitur dhe përshtatur nga sprechzimmer.ch.
Kontribuesit (Dr. med. Fritz GrossenbacherDoris ZumbühlDr. Yllka Themeli)
Kist Baker: një kist beninj në fosën popliteale.
Kist Baker: një kist beninj në fosën popliteale.

Kisti i Baker është një xhep i vogël i mbushur me likid, i vendosur ne gropën që gjendet pas gjurit. Ai mban emrin e kirurgut që e përshkroi për herë të parë (William Baker) dhe përfaqëson një shenjë jo të drejtpërdrejtë të dëmtimit të kyçit të gjurit.

Dëmtimi i gjurit, që mund të jetë pasojë e shumë faktorëve, provokon një mbiprodhim të likidit në kyç. Duke u përpjekur të vajoset mirë, kyçi prodhon shumë likid. Kjo shkakton rritjen e presionit brenda tij dhe lëshimin e indit lidhor që gjendet përreth, duke çuar në formimin e një xhepi të vogël të mbushur me likid.

Karakteristike e kistit të Baker është fakti që ai formohet në nivelin e zonës më të brishtë të kapsulës së kyçit, përgjithësisht në nivelin e gropës pas gjurit.

Shenjat kryesore të kistit të Baker janë: dhimbjet sa herë që lëvizet kyçi i gjurit, enjtje në nivelin e tij dhe të muskujve të kofshës.
Kisti i Baker është përgjithësisht beninj (i parrezikshëm). Megjithatë, çdo enjtje e kyçit të gjurit duhet të konsultohet nga mjeku, me qëllim që të përjashtohet një tumor malinj (kancer) i tij.

Kistet e Baker shfaqen kryesisht tek personat e moshuar, ndërkohë që fëmijët preken më rrallë prej tij.

Kisti i Baker formohet si rezultat i mbiprodhimit të lëngut synovial, që gjendet në hapësirën e kyçit të gjurit, pra në hapësirën ndërmjet dy kockave që formojnë këtë kyç (artikulacion). 

Shkaqet e shpeshta:
  • Plakja, artroza
  • Dëmtimet e vjetra të meniskut
  • Inflamacionet e kyçeve, si artriti rheumatoid
Kisti Baker: dhimbje të përsëritura në fosën popliteale.
Kisti Baker: dhimbje të përsëritura në fosën popliteale.

Shkalla e rëndesës së simptomave të kistit të Baker varet nga madhësia e kistit dhe sasia e likidit që gjendet brenda tij. Këto simptoma janë:

  • Dhimbjet e shpeshta në zonën e gjurit dhe të kofshës
  • Ndjesia e shtypjes (tensionit) në nivelin e kyçit të gjurit
  • Enjtje në kyçin e gjurit pas një sforcimi, që zhduket në gjendjen e qetësisë.

Kur kisti ka arritur një madhësi të caktuar, enjtja është e vazhdueshme dhe simptomat janë të pranishme edhe në qetësi.

Kisti Baker: imazhi ekografik.
Kisti Baker: imazhi ekografik.

Diagnoza e kistit të Baker bazohet në:

  • Simptomat e pacientit, që përgjithësisht mjaftojnë për vendosjen e diagnozës.
  • Ekzaminimin trupor të pacientit: kisti është i dukshëm dhe i prekshëm në zonën e gropës pas gjurit.
  • Ekzaminimin ekografik, që mundëson lokalizimin e saktë të kistit dhe përcakton  madhësinë  e tij.
  • Ekzaminimin radiografik, që tregon dëmtimet e kyçit të gjurit.
  • Rezonancën magnetike, që është e nevojshme të kryhet vetëm në rastet me hemorragji dhe këputje të indeve, që e bëjnë të pamundur egzaminimin ekografik. Kjo proçedurë jep informacion mbi shkaqet e mundshme të kistit.
  • Analizat laboratorike, me matjen e treguesve të inflamacionit dhe faktorët reumatizmalë.
Kisti Baker: trajtimi me punksion ose me operacion.
Kisti Baker: trajtimi me punksion ose me operacion.

Trajtimi i kistit të Baker varet nga tipi i dëmtimit të kyçit të gjurit. Ai konsiston në aplikimin e disa masave të përgjithshme, përdorimin e medikamenteve, punksionin (zbrazjen) e kistit, ndërhyrjen kirurgjikale dhe artroskopinë (skopinë e kyçit).

Masat e përgjithshme

Në rastin e krizës akute të dhimbjeve (të forta dhe të menjëhershme), rekomandohet vendosja e kompresave të ftohta lokalisht dhe vendosja e këmbës përkatëse në qetësi për tri ditë.

Medikamentet

Në këto raste rekomandohet përdorimi i medikamenteve qetësuese të dhimbjeve (antialgjikët), antiinflamatorëve (që luftojnë inflamacionin) dhe antireumatizmalëve (kundër proçesit reumatizmal). Ata duhet të përdoren në mënyrë tepër të kujdesshme, pasi përdorimi për kohë të gjatë i tyre mund të shkaktojë dëmtime të mukozës së stomakut. Frenuesit COX-2 janë medikamente të reja, që shkaktojnë më pak efekte të padëshiruara, duke qenë njëlloj efikasë.

Operacionet

Punksioni (zbrazja e kistit)

Bëhet fjalë për thithjen e përmbajtjes së kistit me ndihmën e një shiringe. Kjo proçedurë mund të shoqërohet edhe nga injektimi lokal i kortizonit, që lufton inflamacionin. Kjo mënyrë trajtimi nuk e heq kistin, por i qetëson simptomat e tij për një kohë të gjatë. Për shkak të efekteve të padëshiruara, injektimi i kortizonit nuk duhet të kryhet më shpesh se 2-3 herë në vit. 

 
Ndërhyrja kirurgjikale

Nëse brenda disa muajve nuk konstatohet asnjë përmirësim i simptomave, kryhet ndërhyrja kirurgjikale, që konsiston në heqjen e të gjithë kistit dhe të indeve përreth që e lidhin atë me kyçin. Kisti i hequr duhet të analizohet, për të përjashtuar ose konfirmuar praninë e qelizave kanceroze në të. 

Artroskopia e gjurit

Nëse dëmtimi i kyçit mund të riparohet nëpërmjet një artroskopie, kisti i Baker thithet përgjithësisht spontanisht. Ky kist duhet të hiqet në rastet e sëmundjeve reumatizmale.  


Dr. med. Fritz Grossenbacher

Fritz Grossenbacher ka studiuar Mjekësi në Bern. Ai zotëron një master në Edukim Mjekësor (Medical Education) nga universitet e Bernës dhe Çikagos dhe një Çertifikatë në "Teaching Evidence based Medicine" nga Qendra e Mbretërisë së Bashkuar Cochrane në Oksford.

Doris Zumbühl

Doris Zumbühl është një asistente klinike e diplomuar në Mjekësi. Ajo ka kryer disa kurse trajnimi te avancuara në gazetari, IT dhe përpunim grafik.

Dr. Yllka Themeli

Yllka Themeli ka studiuar Mjekësi të përgjithshme në Tiranë. Është specializuar në Endokrinologji, fushë në të cilën ka kryer edhe studimet pasuniversitare, si Masterin dhe Doktoraturën. Prej 18 vitesh specialiste Endokrinologe dhe njëkohësisht Pedagoge në Universitetin e Mjekësisë së Tiranës.