logo
Përgatitur dhe përshtatur nga sprechzimmer.ch.
Kontribuesit (Dr. med. Fritz GrossenbacherDoris ZumbühlDr. Yllka Themeli)
Anatomia e këmbës.
Anatomia e këmbës.
Kalkaneusi përbën pjesën kockore të thembrës së këmbës, në të cilën kapen disa ligamente, tendine dhe muskuj. Kështu, në pjesën e pasme të saj fiksohet  tendini i Akilit, nga poshtë fiksohet struktura prej indi lidhor e shputës së  këmbës (fasha plantare). Pikërisht inflamacioni i kësaj të fundit njihet si fashiti plantar.
Fashiti plantar: rritje kockore në kockën e thembrës.
Fashiti plantar: rritje kockore në kockën e thembrës.

Kalkaneusi përbën pjesën kockore të thembrës së këmbës. Në të kapen disa ligamente, tendine dhe muskuj. Kështu, në pjesën e pasme të tij fiksohet tendini i Akilit, ndërsa nga poshtë fasha e shputës së këmbës.

Kalkaneusi mund të pësojë një rritje jonormale nga poshtë, me formë të kthyer (si sqep), me madhësi disa milimetra. Kjo situatë është e lidhur me kalcifikimin (ngurtësimin) e ligamentit të shputës së këmbës. Më rrallë, rritja kockore mund të ndodhë nga sipër ose nga pas, pikërisht në nivelin ku fiksohet tendini i Akilit.

Mosha më e shpeshtë ku haset kjo sëmundje është 40-60 vjeç. Femrat janë pak më të prekura se meshkujt.

Siç u përmend edhe më lart, rritja jonormale e kalkaneusit mund të jetë e poshtme ose pasme. Ajo është pasojë e përdorimit të tepruar të këmbës, që çon në inflamacione dhe dëmtime të vogla në nivelin e tendineve të saj.

Për të shëruar këto dëmtime, organizmi depoziton kalcium në zonën e tyre, ashtu siç bën në rastin e një thyerjeje kockore. Me kalimin e kohës, ndodh kalcifikimi i tendineve ose ligamenteve, duke çuar në formimin e zgjatjes kockore (si sqep) përgjatë tendinit. Pikërisht ky është sqepi i kalkaneusit.

Ai mund të jetë edhe në origjinën e inflamacioneve të indeve të buta në afërsi.

Faktorët e rrezikut për zhvillimin e sqepit të kalkaneusit janë:
  • Mosha 40-60 vjeç.
  • Mbipesha, obeziteti
  • Sforcimet e mëdha fizike (profesionale, sportive: qëndrimi në këmbë për kohë të gjatë mbi sipërfaqje të forta, moskryerja e ushtrimeve përgatitore para ushtrimit të sporteve të caktuara).
  • Përdorimi i këpucëve të papërshtatshme
  • Keqformimet e këmbës
Fashiti plantar: dhimbje kur qëndroni në këmbë.
Fashiti plantar: dhimbje kur qëndroni në këmbë.
Jo të gjitha zgjatjet (sqepat) e kalkaneusit shkaktojnë shqetësime. Kur ato japin simptoma, pacienti ankon për:
  • Dhimbje në nivelin e thembrës së këmbës në mëngjes, gjatë ecjes, që përmirësohet gjatë ditës.   
  • Dhimbje e menjëhershme gjatë sforcimit fizik, në nivelin e thembrës së këmbës. Në rastin e sqepit të poshtëm, dhimbja shfaqet në fund të thembrës, ndërsa kur ai është i pasëm, në nivelin e fiksimit të tendinit të Akilit.

Në varësi të shkallës së dëmtimit, dhimbja e thembrës mund të shfaqet pas një sforcimi të zgjatur, ose edhe në qetësi. Në disa raste, këto dhimbje mund të përhapen në kërci ose në kofshë.

Pacienti i përshkruan dhimbjet si goditje me thikë në thembër, që shfaqen në mënyrë të menjëhershme, në formë krizash. Ato janë të rregullta dhe ndonjëherë manifestohen me rritje të ndjeshmërisë në nivelin e fiksimit të tendinit të Akilit.

Fashiti plantar: radiografia e këmbës.
Fashiti plantar: radiografia e këmbës.
Pacienti me zgjatje (sqep) të kalkaneusit diagnostikohet nga mjeku specialist ortoped ose reumatolog, nëpërmjet:
  • Informimit të mjekut  mbi historinë e sëmundjes, duke përshkruar me hollësi dhimbjen, e cila në përgjithësi është tepër e lokalizuar.
  • Egzaminimit klinik të këmbës, evidentimit të dhimbjes gjatë shtypjes në zonën e thembrës (shih simptomat).
  • Radiografisë së këmbës
Në raste të rralla mund të jenë të nevojshme egzaminime shtesë, si rezonanca magnetike ose ekografia, me qëllim që të përjashtohen sëmundje të tjera të mundshme.
Fashiti plantar: trajtimi i deformimeve të këmbëve.
Fashiti plantar: trajtimi i deformimeve të këmbëve.

Shpesh, zgjatja e kalkaneusit, e poshtme ose e pasme, mund të trajtohet pa operacion. Përgjithësisht, trajtimit në këto raste i nënshtrohen vetëm personat që paraqesin shqetësime (simptoma).  Ai konsiston në respektimin e disa masave të përgjithshme, përdorimin e medikamenteve të nevojshme, trajtimet fizike dhe operacionin.

Masat e përgjithshme dhe parandaluese janë:

  • Rënia në peshë, në rastin e mbipeshës trupore
  • Evitimi i përdorimit të madh dhe të zgjatur të këmbëve
  • Korrigjimi i pozicionimit të keq (deformimit) të këmbëve, veçanërisht të thembrave.

Medikamentet

Trajtimi me medikamente konsiston në përdorimin e:

  • Medikamenteve që qetësojnë dhimbjet (analgjezikët), dhe ato që luftojnë inflamacionin (anti-inflamatorët josteroidë)
  • Kortizonit me injeksione (anti-inflamatorë steroidë)
  • Injektimin në thembrën e këmbës të medikamenteve anestezike (që mpijnë zonën e dhimbshme).

Operacionet

Operacioni rekomandohet vetëm në rastet kur medikamentet e mësipërme nuk kanë dhënë rezultat. Ai konsiston në prerjen përgjatë kockës të fashës (shtrësë së indit lidhor) së shputës së këmbës.
Përgjithësisht, sqepat e mëdhenj priten dhe kanë nevojë për një fazë pasuese trajtimi që zgjat disa muaj. 

Masat fizike

Zgjatja e kalkaneusit nuk është një sëmundje e rëndë, por dhimbjet e shpeshta që ajo shkakton ndikojnë negativisht në jetën e përditshme dhe kohën e lirë të pacientit.
Ndërlikimet e përgjithshme pas operacionit mund të manifestohen në formën e infeksioneve, vështirësisë së shërimit të plagës, trombozave, embolive dhe dëmtimeve nervore. Dhimbjet mund të rishfaqen pas trajtimit konservator ose pas operacionit.
Fashiti plantar: mbani këpucë të rehatshme dhe shmangni deformimet e këmbëve.
Fashiti plantar: mbani këpucë të rehatshme dhe shmangni deformimet e këmbëve.
Mënyra më e mirë për të parandaluar shfaqjen e zgjatimit (sqepit) të kalkaneusit është evitimi ose pakësimi i faktorëve të rrezikut, si mbipesha, përdorimi i këpucëve të përshtatshme sa herë që duhet të qëndroni në sipërfaqje të forta, kryerja e ushtrimeve përgatitore përpara çdo aktiviteti sportiv, si dhe paraqitja dhe trajtimi tek mjeku specialist ortoped për çdo deformim (shtrembërim) të këmbëve.

Dr. med. Fritz Grossenbacher

Fritz Grossenbacher ka studiuar Mjekësi në Bern. Ai zotëron një master në Edukim Mjekësor (Medical Education) nga universitet e Bernës dhe Çikagos dhe një Çertifikatë në "Teaching Evidence based Medicine" nga Qendra e Mbretërisë së Bashkuar Cochrane në Oksford.

Doris Zumbühl

Doris Zumbühl është një asistente klinike e diplomuar në Mjekësi. Ajo ka kryer disa kurse trajnimi te avancuara në gazetari, IT dhe përpunim grafik.

Dr. Yllka Themeli

Yllka Themeli ka studiuar Mjekësi të përgjithshme në Tiranë. Është specializuar në Endokrinologji, fushë në të cilën ka kryer edhe studimet pasuniversitare, si Masterin dhe Doktoraturën. Prej 18 vitesh specialiste Endokrinologe dhe njëkohësisht Pedagoge në Universitetin e Mjekësisë së Tiranës.