Kërciri përbëhet nga dy kocka të gjata tubulare: tibia dhe fibula. Pesha e trupit mbahet kryesisht nga tibia, fibula është më e hollë dhe ka më shumë funksion mbështetës.

Koka e tibies formon sipërfaqen artikulare të poshtme të nyjës së gjurit dhe një shtrirje e vogël drejt këmbës formon pjesën e brendshme të këmbës (malleolus medialis). Fundi i poshtëm i fibulës formon pjesën e jashtme të këmbës (malleolus lateralis). Së bashku këto dy skaje formojnë kyçin e këmbës, i cili lidh kërcirin me këmbën.

Dy kockat e kërcirit (tibia dhe fibula) mbulohen vetëm pak nga indet e buta (muskujt, indi dhjamor). Kjo është arsyeja pse shpesh ndodhin fraktura të hapura, gjatë të cilave kocka e thyer shpon lëkurën. Kur fraktura është e mbyllur, lëkura nuk është lënduar dhe skajet e kockave të thyera nuk janë të dukshme.

Trajtimi i frakturës së kërcirit varet nga lloji i saj (i hapur ose i mbyllur) dhe shkalla e dëmtimit. Meqenëse këto janë shpesh thyerje të hapura, ndërhyrja kirurgjikale është zakonisht e nevojshme.

Fraktura e kërcirit është një nga frakturat më të zakonshme të kockave të gjata.

Në këtë rast, janë thyer të dy kockat (tibia dhe fibula). Nëse është thyer vetëm njëra prej tyre, flitet për frakturë të tibies ose fibulës.

Frakturat e kërcirit shpesh shkaktohen nga rëniet, gjatë sporteve (ski ose alpinizëm, futboll, hokeji në akull, etj.), nga aksidentet rrugore (lëndimet me motor, lëndimet e  këmbësorëve nga goditja me parakolpin e makinës).

Nëse kockat janë përgjithësisht të brishta (tek njerëzit e moshuar, me osteoporozë ose me metastaza kockore), mund të ndodhin fraktura spontane ose kockat të thyhen edhe pas një rrëzimi të lehtë.

Thyerja e kërcirit mund të manifestohet me:

• dhimbje
• ënjtje
• mavijosje
• pamundësi për të ecur për shkak të dhimbjes

Për të diagnostikuar një thyerje të kërcirit, janë të nevojshme një sërë ekzaminimesh dhe sqarimesh, që përfshijnë:

• Përshkrimi i rrjedhës së aksidentit: nëse thyerja është e mbyllur, kursi i aksidentit dhe simptomat (shih më lart) tregojnë frakturën.
• Ekzaminimi fizik

Kontrolli i funksionit të enëve të gjakut dhe nervave

Në rast të një frakture të mbyllur, mjeku i kushton vëmendje të veçantë një ndërlikimi të shpeshtë, të ashtuquajturës sindromë e ndarjes.

Sindroma e ndarjes lind nga ënjtja ose gjakderdhja në indet përreth, gjë që çon në një rritje të presionit, me dëmtimin e nervave dhe enëve të gjakut. Sindroma e ndarjes është një urgjencë dhe duhet të operohet menjëherë.

Shenjat e një sindromi të ndarjes janë: dhimbje të forta, ngacmuese, të kombinuara me ndjenjën e presionit dhe tensionit në lëkurën e zonës së prekur.

Ekzaminimet imazherike

• Radiografia e kërcirit: konfirmon thyerjen e kërcirit.
• Radiografia e gjurit dhe kyçit të këmbës: kryhet për të përjashtuar dëmtime të tjera shoqëruese.
• Rezonanca magnetike (MRI): kryhet nëse dyshohen lëndime të indeve të buta (muskuj, enë gjaku, nerva).
• Skaneri (CT): kryhet për thyerje të ndërlikuara, për të planifikuar operacionin.

Ndihma e parë sipas skemës PECH

Ndihma e parë sipas skemës së mëposhtme:

Pushimi: ndaloni lëvizjen, nëse është e nevojshme, mbajeni këmbën prapa të palëvizur.

Akulli: vendoset vetëm kur thyerja është e mbyllur; zvogëlon ënjtjen dhe mavijosjen, për pasojë edhe dhimbjen.

Shtypja: vendosni fashë shtrënguese për gjakderdhjen.

Lartësia: ngritja e këmbës në lartësi.

Trajtimi nga mjeku

Trajtimikonservativ (jo-kirurgjikal)

Frakturat e mbyllura të kërcirit, të cilat janë zhvendosur shumë, mund të trajtohen pa operacion (në mënyrë konservatore) me imobilizim në allçi për disa javë. Për shkak të imobilizimit të gjatë të pacientit dhe një rreziku të shtuar të ndërlikimeve (p.sh. tromboza, ngurtësimi i nyjeve), zakonisht operacioni kryhet edhe këtu.

Trajtimi kirurgjikal

Frakturat më të ndërlikuara (fraktura të zhvendosura, fraktura me disa fragmente kockash) dhe frakturat e hapura trajtohen me rrugë kirurgjikale. Në varësi të vendndodhjes së thyerjes, përdoren pllaka, vida, etj. Fiksuesi i jashtëm shpesh është i nevojshëm, veçanërisht në thyerjet e hapura. Përveç kësaj, edhe dëmtimet e tjera shoqëruese (dëmtimi i enëve të gjakut dhe i nervave, dëmtimet në gju ose në kyçin e këmbës) duhet të trajtohen në mënyrë kirurgjikale.

Përkujdesja e mëtejshme

Fizioterapia

Pas operacionit, fizioterapia mund të fillojë pas vetëm disa ditësh.

Kontrollet e rregullta me rreze x për të kontrolluar procesin e shërimit

Vidat dhe pllakat hiqen zakonisht në një operacion të dytë, pasi fraktura është shëruar plotësisht.