logo
Përgatitur dhe përshtatur nga sprechzimmer.ch.
Kontribuesit (Dr. med. Fritz GrossenbacherDoris ZumbühlDr. Yllka Themeli)
 Thyerja e klavikulës: zakonisht në mesin e boshtit.
Thyerja e klavikulës: zakonisht në mesin e boshtit.
Klavikula është kocka e vetme që gjendet ndërmjet trungut, më saktësisht kafazit të kraharorit, dhe shpatullës. Kafazi i kraharorit dhe akromioni (zgjatim i shpatullës) lidhen në të dy anët (majtas dhe djathtas) nga një kyç i vogël, i qëndrueshëm në sajë të ligamenteve. Kur klavikula u nënshtrohet forcave të jashtme tepër të mëdha, që e tejkalojnë elasticititetin e saj, ajo mund të thyhet në dy pjesë.

Thyerja e klavikulës është përgjithësisht pasojë e një presioni jo të drejtpërdrejtë, si në rastin e rrëzimeve mbi krahun e majtë ose atë të djathtë. Më rrallë, ajo mund të jetë pasojë e goditjeve ose gjuajtjeve.

Thyerja e klavikulës mund të jetë e brendshme (mediale), në nivelin e diafizës dhe e jashtme (laterale). Thyerja e klavikulës në nivelin e diafizës është më e zakonshmja (rreth 80% e rasteve).

 

 Thyerja e klavikulës: dhimbje, ënjtje, lëvizshmëri e kufizuar.
Thyerja e klavikulës: dhimbje, ënjtje, lëvizshmëri e kufizuar.

Thyerja e klavikulës paraqet këto simptoma:

  • Dhimbje në zonën e shpatullës
  • Enjtje të pjesëve të buta
  • Lëvizje të kufizuara të shpatullës, që shoqërohen me dhimbje
  • Kërcitje (ndjesia e kërcitjeve gjatë prekjes, si pasojë e fërkimit me njëra-tjetrën e pjesëve të thyera të kockës)
  • Pozicionim i keq i kockës (tkurrje e muskujve në drejtimin e fragmentit medial -të brendshëm, duke tërhequr përpara fragmentin e jashtëm-lateral).

 

Thyerja e klavikulës: radiografia.
Thyerja e klavikulës: radiografia.

Për të diagnostikuar një thyerje të klavikulës, mjeku ortoped ka nevojë për:

  • Informimin e tij të detajuar rreth historisë së sëmundjes
  • Egzaminimin klinik të shpatullës dhe krahut, kontrollin e qarkullimit të gjakut, vlerësimin e ndjeshmërisë dhe lëvizshmërisë së krahut.
  • Kryerjen e radiografisë së klavikulës
Thyerja e klavikulës: fiksimi arrihet zakonisht pa operacion.
Thyerja e klavikulës: fiksimi arrihet zakonisht pa operacion.

Sipas tipit të thyerjes së klavikulës dhe gjendjes së përgjithshme të pacientit, trajtimi mund të jetë konservator ose kirurgjikal.

Pjesa më e madhe e rasteve me thyerje të klavikulës trajtohen në mënyrë konservatore, pra pa operacion. Pacienti duhet të mbajë një fasho mbajtëse (rrip) në formën e tetës, të paktën për 3-4 javë, e cila duhet të shtrengohet rregullisht. Në rastet me zhvendosje të rëndësishme të pjesëve kockore, vendosja e tyre në vendin e duhur mund të bëhet nën efektin e anestezisë lokale. Për qetësimin e dhimbjeve rekomandohen medikamentet analgjezike, ndërkohë që fizioterapia rekomandohet të fillohet në javën e dytë.

Ndërhyrja kirurgjikale

Një ndërhyrje kirurgjikale është e nevojshme vetëm në raste të rralla, veçanërisht kur:

  • Dëmtime të enëve të mëdha të gjakut ose nervave
  • Konstatohen shembje të rëndësishme të vertebrave ose kur kocka nuk ngjitet pas trajtimit konservator
  • Thyerja është e hapur, pra kur pjesët e kockës dalin në lëkurë
  • Pacienti nuk e përdor rripin në formën e tetës, duke menduar që do ta rifitojë më shpejt lëvizshmërinë normale të krahut.
  • Proçedurat kirurgjikale konsistojnë në bashkimin e fragmenteve të copëtuara të kockës me ndihmën e pllakave dhe vidave.

Masat e urgjencës (ndihma e parë mjekësore)

Në çdo dëmtim që mund të ndodhë gjatë ushtrimit të sporteve të ndryshme.

  • P-pushim, që nënkupton ndërprerjen e menjëhershme të aktivitetit fizik (sportiv)
  • A-akull, që nënkupton vendosjen e akullit në zonën e dëmtuar, por vetëm me kusht që të mos ketë plagë të hapur në të.
    Kujdes: akulli nuk duhet të vendoset direkt në lëkurë, sepse mund të shkaktojë dëmtime të lëkurës prej të ftohtit.
  • N-ngjeshja, që nënkupton vendosjen e fashove shtrënguese, që pengojnë enjtjen.
    Kujdes: zona e fashuar duhet të kontrollohet rregullisht, pasi mund të shfaqen probleme prej furnizimit të pamjaftueshëm me gjak të saj.
  • N-ngritja, që nënkupton vendosjen e gjymtyrëve (krahëve, këmbëve) të dëmtuara në pozicion të ngritur, pasi ky pozicion favorizon furnizimin me gjak dhe rënien e enjtjes. Kjo masë nuk aplikohet tek personat që kanë humbur vetëdijen, as në rastet kur dyshohet për dëmtime në kokë, shpatulla ose në shpinë.

 

Thyerja e klavikulës mund të shkaktojë këto ndërlikime:

  • Dhimbje të vazhdueshme, edhe pas trajtimit konservator
  • Dëmtim ose irritim i nervave të krahut
  • Formimi i një pseudoartroze, kur fragmentet e kockave ngjiten keq.
  • Rezultat jo i kënaqshëm estetikisht, pas trajtimit konservator.

 

Dr. med. Fritz Grossenbacher

Fritz Grossenbacher ka studiuar Mjekësi në Bern. Ai zotëron një master në Edukim Mjekësor (Medical Education) nga universitet e Bernës dhe Çikagos dhe një Çertifikatë në "Teaching Evidence based Medicine" nga Qendra e Mbretërisë së Bashkuar Cochrane në Oksford.

Doris Zumbühl

Doris Zumbühl është një asistente klinike e diplomuar në Mjekësi. Ajo ka kryer disa kurse trajnimi te avancuara në gazetari, IT dhe përpunim grafik.

Dr. Yllka Themeli

Yllka Themeli ka studiuar Mjekësi të përgjithshme në Tiranë. Është specializuar në Endokrinologji, fushë në të cilën ka kryer edhe studimet pasuniversitare, si Masterin dhe Doktoraturën. Prej 18 vitesh specialiste Endokrinologe dhe njëkohësisht Pedagoge në Universitetin e Mjekësisë së Tiranës.